Tips van Michelle Obama en dr. Lauri Santos

Door Gerard Dielessen

In het tijdens SXSW25 gepresenteerde Tech Trendreport van de Future Today Strategy Group (FTSG) van de bekende Amy Webb las ik een interessante en opvallende passage over de media:

“Het internet is grotendeels overwoekerd met kwalitatief laagwaardige, door Al gegenereerde media. Consumenten brengen minder tijd door met browsen omdat het onaangenaam - zo niet onmogelijk - is om te vinden wat ze zoeken.”

Steeds meer mensen vinden ‘nieuws browsen’ dus onaangenaam, zo stellen de onderzoekers van Amy Webb. We hebben het hier in Austin tijdens SXSW onderling veel over gediscussieerd over dit issue en vastgesteld dat grote delen van het publiek de continue stroom aan ellendig nieuws zat zijn. Oekraïne, Israël/Gaza, Trump/Musk, ruziënde ministers en parlementariërs. Dag in, dag uit. En dan ook nog de vraag: wat is waar en wat niet? Desinformatie is overal tegenwoordig.

 Dus is de reële vraag: hoe kun je je ‘wapenen’ tegen al die nieuwsellende en ook tegen het overmatig gebruik van je mobiele telefoon door de hele dag social mediakanalen te volgen? Dit dilemma kwam uitgebreid aan de orde tijdens de live opgenomen podcast In My Opinion (IMO) van voormalige First Lady Michelle Obama en haar broer Craig Robinson, die in gesprek gingen met psycholoog dr. Lauri Santos tijdens SXSW25 in Austin.

Yale-docent Santos legde uit dat emoties besmettelijk zijn: “Vergelijkbaar met COVID. We pikken stemmingen op van mensen om ons heen, maar tegenwoordig ook via sociale media. Algoritmen versterken vooral negatieve emoties zoals woede en verontwaardiging, wat leidt tot meer hopeloosheid.”

Santos deelde een nuttige strategie WWW. "What for, Why now, What else.” Vrij vertaald:

·      Waarvoor gebruik je je telefoon?

·      Waarom juist nu?

·      Wat mis je terwijl je op je telefoon zit?

De psycholoog adviseerde verder de 24/7 nieuwscyclus te beperken. "Je kunt echt goed geïnformeerd blijven met 80% minder tijd op je telefoon.”

Ook Michelle Obama had nog wel wat praktische tips hoe je je het beste kunt omgaan met ‘de overwoekering van laagwaardige door AI gegenereerde media.’

"Leg je telefoon weg en zorg voor meer rechtstreekse menselijke interactie. Je kunt niet leven via social media. Zorg ervoor dat je niet afhankelijk wordt van online platforms en stop met het lezen van de commentaren. Goed geïnformeerd blijven heeft niets te maken heeft met de commentaarsectie, maar wel alles met de inhoud van de verhalen die je tot je neemt.”

Samenvattend is de belangrijkste boodschap van Lauri Santos dat we, zelfs in moeilijke tijden, controle moeten houden over ons eigen geluk. Door bewuste keuzes te maken in hoe we omgaan met technologie; door verbinding te zoeken met anderen; en door aandacht te besteden aan kleine vreugdes, kunnen we onze mentale weerbaarheid versterken.

“Echte voldoening komt uit menselijke verbinding, niet uit materiële zaken of sociale status.”

Met dit mooie en zeer ware citaat rond ik mijn laatste stukje af van @SXSW25.

Door Gerard Dielessen

De voormalige first lady van de Verenigde Staten Michelle Obama hield het netjes tijdens South by Southwest 2025 (SXSW25) in Austin. Ze ging op een impliciete manier in op de wijze waarop populistische leiders op dit moment de wereld verdelen en hoe je daar als individu mee om kunt gaan. Geen rechtstreekse verwijten of scherpe politieke oordelen. Ze pleitte in het gesprek met haar broer Craig Robinson vooral voor verbinding en nuance.

Navigeren door een verdeelde wereld en in een tijd waar van mondiale spanning is volgens de charismatische Michelle Obama geen sinecure. Ze probeerde met haar uitspraken zowel persoonlijke als maatschappelijke perspectieven mee te geven tijdens haar optreden. Ik zet de belangrijkste perspectieven van Michelle Obama op een rij.

Sociale mediabubbels en informatieconsumptie

Obama waarschuwde nadrukkelijk voor de gevaren van eenzijdige informatieconsumptie via sociale media. "We cannot get so trapped by social media that we feel so caught up into the one way we get information. We've got to broaden our spectrum, and we must get off the phone," stelde ze krachtig. Deze uitspraak raakt aan een kernprobleem van onze tijd: hoe algoritmes onze perceptie van de werkelijkheid vervormen en bijdragen aan polarisatie door ons voornamelijk content te tonen die onze bestaande overtuigingen versterkt.

De voormalige first lady ging nog verder in haar kritiek op sociale media door jongeren te adviseren: "You cannot live through social media. I don't think I have ever once looked at a comment section, period... I would implore young people to stay. Don't let that negative energy enter into your space". In een wereld waar online haat en desinformatie toenemen, benadrukte Obama het belang van het beschermen van je geestelijke gezondheid door grenzen te stellen aan digitale invloeden en dus het gebruik daarvan.

Leiderschap en persoonlijke verantwoordelijkheid

Een centraal thema in Obama's bijdrage was de balans tussen persoonlijke verantwoordelijkheid en maatschappelijk leiderschap. "Our mom used to say, you're responsible for your own happiness. And that was some of the most empowering advice she ever gave us", zo deelde ze met het publiek. Deze filosofie van eigen verantwoordelijkheid vormt een tegenwicht tegen het gevoel van machteloosheid dat velen ervaren in tijden van geopolitieke onrust.

Over leiderschap was Obama even duidelijk: "Going high is important, because going high is the model, especially if you have a platform like we did for eight years. Yeah, it's easy to get on a big platform and rile people up and to say hateful things and to make fun of people. Of course, anybody can do that. Any leader can do that". Deze uitspraak vormt een impliciete kritiek op populistische leiders die polariserende retoriek gebruiken om steun te verwerven, en biedt een alternatief model voor leiderschap gebaseerd op verbinding in plaats van verdeeldheid.

Collectieve actie en historisch perspectief

Obama plaatste de huidige uitdagingen in een breder historisch perspectief door te verwijzen naar haar vaders ervaringen: "Our father, Fraser Robinson didn't retreat with all that he could have retreated from in times a lot tougher than this, because he wanted to lay a foundation for us that we have that obligation, all of us, to do the same thing. We can't afford to be hopeless..." Veerkracht biedt troost en context voor de huidige maatschappelijke spanningen.

Collectieve actie is volgens haar een must do: "The truth is, is that the small power that each of us has to do something right in front of us. If we're all doing that, that outweighs anything that some big leader somewhere can do". Hiermee laat ze weten een diep geloof te hebben in democratische grondwaarden. Ze gelooft heel nadrukkelijk dat de collectieve kracht van individuele acties uiteindelijk effectiever is dan het handelen van machtige autocratische leiders.

Herdefiniëren van waarden en menselijke verbinding

In een wereld die steeds meer bepaald wordt door materiële en technologische vooruitgang, pleitte Michelle Obama voor een herijking van waarden. "I guarantee you that having stuff or money or fame, all the things that right now seem to be so important... in my experience, that really, truly is not the key to happiness..." Met deze boodschap nodigde ze haar publiek uit tot reflectie over hoe economische ongelijkheid en materialisme bijdragen aan maatschappelijke spanningen.

Obama sloot af met wellicht haar meest diepgaande observatie: "What it means to be human isn't whether we get to space or how much money we have on our bank account. It's really how we treat each other, how do we make each other feel, really reordering your steps to be that person in the world..." Deze oproep tot een fundamentele herwaardering van menselijke relaties boven technologische of economische prestaties biedt volgens haar een krachtig tegenwicht tegen de huidige geopolitieke verhoudingen die vaak gedreven worden door macht en dominantie.

Michelle Obama's toespraak tijdens SXSW25 vormde wat mij betreft niet alleen een interessante persoonlijke reflectie, maar ook een maatschappelijke richting voor hoe we kunnen ‘navigeren’ door een gepolariseerde wereld. Door de nadruk te leggen op persoonlijke verantwoordelijkheid, kritisch mediagebruik, historisch perspectief en menselijke verbinding, bood ze handvatten voor zowel individuele veerkracht als maatschappelijke verandering in een tijd van toenemende spanningen en verdeeldheid.

Ik vond het overigens geen straf om drie uur in de rij te staan om bij deze sessie te kunnen zijn.

Door GERARD DIELESSEN

Tijdens eigenlijk iedere SXSW-editie laat ik mij verrassen door een bijzonder gesprek op het podium van Ballroom D van het Austin Convention Center. Omdat ik al heel wat ‘South by’ conferenties heb bijgewoond schieten de namen van William Shatner (Captain Kirk van Startrek), Sadiq Kahn (de burgemeester van Londen), Christiana Amanpour (verslaggever CNN) en Katie Couric (journalist) door mijn hoofd. Memorabele keynotes allemaal. Daar kan sinds de editie 2025 moeiteloos popicoon en oprichter van Creedance Clearwater Revival John Fogerty moeiteloos aan worden toegevoegd.

Wat een aangenaam en onderhoudend gesprek had Fogerty met Tom Morello van de band Rage Against the Machine. Onder andere bekend van het nummer Killing in the Name, een aanklacht tegen het brutale en gewelddadige politieoptreden in 1992 tegen de protesten van zwarte burgers waarbij Rodney King om het leven kwam. Ook John Fogerty schreef vele protestsongs gedurende zijn ruim vijftig jaar lange muzikale loopbaan. De bekendste is misschien wel ‘Fortunate Son.’

Natuurlijk ging het over de betekenis en de waarde van protestsongs. Juist ook in deze tijd. Fogerty onthulde dat ‘Fortunate Son’ schreef vanuit zijn persoonlijke frustratie tijdens zijn militaire dienstplicht in de jaren '60.

"Ik was dienstplichtig in 1966 en deed actieve dienst in het leger. Tegelijkertijd zag je op televisie dat bepaalde senatoren hun zonen in de Nationale Garde kregen of dat zakenmagnaten hun zonen vrijkochten van militaire dienst," vertelde Fogerty. Deze onrechtvaardigheid trof hem diep, zo werd duidelijk tijdens het gesprek: "Dat maakte me echt kwaad. Het was niet eerlijk. Het waren de rijke mensen die ons, de gewone burgers, de wet voorschreven."

John Fogerty schreef het nummer in 1969 in een soort van creatieve uitbarsting geschreven. "In ongeveer twintig minuten had ik het hele nummer op papier gezet. Ik denk dat ik een soort openbaring had," aldus Fogerty over het ontstaan dit iconische nummer.

Hier onder de lyrics van Fortunate Sun:

Some folks are born made to wave the flag
Hoo, they're red, white and blue
And when the band plays "Hail to the chief"
Ooh, they point the cannon at you, Lord

It ain't me, it ain't me
I ain't no senator's son, son
It ain't me, it ain't me
I ain't no furtunate one, no

Lord, don't they help themselves, Lord?
But when the taxman come to the door
Lord, the house lookin' like a rummage sale, yeah

It ain't me, it ain't me
I ain't no millionaire's son, no, no
It ain't me, it ain't me
I ain't no fortunate one, no

Yeah-yeah, some folks inherit star-spangled eyes
Hoo, they send you down to war, Lord
And when you ask 'em, "How much should we give?"
Hoo, they only answer, "More, more, more, more"

It ain't me, it ain't me
I ain't no military son, son, Lord
It ain't me, it ain't me
I ain't no fortunate one, one

It ain't me, it ain't me
I ain't no fortunate one, no, no, no
It ain't me, it ain't me
I ain't no fortunate son, no, no, no
It ain't me, it ain't me...

Fogerty en Morello benadrukten hoe muziek als katalysator dient voor maatschappelijke bewustwording. Zo vertelde Fogerty hoe zijn favoriete volksmusicus Pete Seeger hem politiek beïnvloedde: "Pete schreef het nummer 'Where Have All the Flowers Gone?' dat op een hele eloquente manier een verhaal vertelt over politiek, oorlog en over de triestheid ervan".

Beide muzikanten waren het met elkaar roerend over eens dat in een tijd van extreme polarisatie muziek een belangrijke bindende drijvende kracht kan zijn om juist verbinding te creëren. "Muziek is een bindende kracht; iets dat mensen samenbrengt en begrip creëert," zo stelde Fogerty. Hij deed een hartstochtelijk beroep op jonge songwriters: "Ga aan het werk! We hebben je nu nodig’, verwijzend naar het huidige gure politieke klimaat in de VS en daarbuiten.  “We hebben muzikanten nodig die het nieuwe 'Where Have All the Flowers Gone?' schrijven voor deze tijd.”

Uit het gesprek bleek ook dat Fogerty's persoonlijke strijd om de rechten van zijn eigen muziek terug te krijgen na vijf decennia uiteindelijk is gelukt. "Het ging mij niet zozeer om het zakelijke aspect”, zo zei hij. En: ”Voor mij is het heel belangrijk dat de liedjes zijn teruggekeerd naar de auteur." deelde Fogerty emotioneel met het publiek. “Een rechtzetting van het onrecht dat mij werd aangedaan toen ik als jonge artiest een slecht contract tekende.”

Fogerty's afsluitende woorden benadrukten nogmaals de betekenis van muziek als verbindende factor: "Ik geniet ervan dat jullie mijn liedjes zingen, dat jullie luisteren naar de boodschap, wat die ook mag zijn. En dat is wat mij gaande houdt".

In een wereld die steeds meer verdeeld lijkt, bood het gesprek tussen deze twee generaties muzikanten een mooie herinnering aan hoe protestsongs grenzen kunnen overstijgen en mensen kunnen verenigen rond gedeelde waarden en streven naar rechtvaardigheid. De nalatenschap van nummers als "Fortunate Son" ligt niet alleen in hun de historische betekenis, maar ook in het vermogen om actuele thema’s als onrechtvaardigheid, oorlog en klassenongelijkheid te blijven aankaarten. Heel mooi en actueel dus.

Fogerty treedt trouwens op 23 juni op in de Ziggodome met zijn Celebration Tour.

 

 

Door GERARD Dielessen

Tweedeling. Polarisatie. Onder druk staande democratieën. Angst. Misinformatie. Het zijn woorden die tijdens SXSW in Austin met regelmaat voorbijkomen tijdens de verschillende sessies. Al dan niet aangejaagd door de technologisering van onze samenleving. Programmadirecteur Hugh Forrest deed een voor SXSW opmerkelijke ontboezeming toen hij Bluesky CEO Jay Graber introduceerde:

Forrest ging in zijn inleiding terug naar 2007, toen Twitter op SXSW gelanceerd werd.

“In 2007 most of us thought that social media would change the world for the better. While social media has done a ton of great things, yes, we can agree on that, it has also contributed significantly to so many of our problems: extreme division, misinformation, isolation, loneliness, suicide.”

Ware woorden van de program director.

Of Bluesky hier verandering gaat brengen zullen we zien. Het is in ieder geval een hele opgave.

Wat mij betreft mag veel meer worden verwacht van de talloze initiatieven die mensen in de grassroots van onze samenlevingen ontwikkelen. Want daar moet het gebeuren. Dat is de beste plek om tegenstellingen te overbruggen en mensen met elkaar te verbinden. Wel met de hulp van (vooral) lokale en regionale (publieke) media die hun verhalen kunnen vertellen. Dat bleek al uit de sessies met de burgemeesters en met de jonge leiders, waar ik eerder over schreef. En ook uit de bijeenkomst Innovating Democracy: New ways to power the people. Conclusie: de ommekeer moet plaatsvinden in de haarvaten van onze maatschappij. En nergens anders. Dus niet in ‘Den Haag’ of in ‘Washington.’

Aannames herzien

In een tijdperk waarin democratische systemen wereldwijd onder druk staan, werd tijdens deze sessie duidelijk dat het essentieel is om bestaande aannames te herzien en nieuwe strategieën te ontwikkelen voor burgerbetrokkenheid. Tijdens de discussie werd de noodzaak duidelijk dat de valkuilen van traditionele opvattingen over democratie in kaart moeten worden gebracht; dat innovatieve ontwerpprincipes voor online participatie moeten worden verkend; de transformerende kracht van persoonlijke verhalen moet worden gebruikt en de cruciale rol van publieke media in het revitaliseren van democratische processen moet worden ingezet.

Panelleden Deepti Doshi van New Public, Kurt Grey, professor in psychology and neuroscience, Josh Burgess van Democracy Next waren het onder leiding van Kevin O’Neil van The Rockefeller Foundation benadrukten in koor dat het een misvatting is dat democratie uitsluitend op nationaal niveau plaatsvindt. Deze perceptie leidt tot desinteresse in gemeenteraadsvergaderingen, buurtinitiatieven en andere vormen van lokale besluitvorming. Studies tonen aan juist aan dat op lokaal niveau burgerparticipatie het meest directe impact heeft op levenskwaliteit.

De aanname dat gekozen politici de ‘exclusieve’ dragers van democratische verantwoordelijkheid zijn, ontkent het principe van gedeelde soevereiniteit. In werkelijkheid functioneert democratie optimaal wanneer burgers zichzelf zien als mede-architecten van beleid en niet als passieve toeschouwers. Of zoals Josh Burgess het benadrukte: "Democratie is geen sportevenement waar je naar kijkt – het vereist actieve deelname van iedereen die eraan deelneemt.  En: “Deze mentaliteitsverandering is cruciaal in een tijd waarin technologische middelen nieuwe vormen van directe participatie mogelijk maken.”

Persoonlijke verhalen

Hugh Forrest van SXSW zei het feitelijk al impliciet toen hij Jay Graber van Bluesky aankondigde: traditionele sociale mediaplatforms, gedreven door advertentie-inkomen, blijken vaak polariserend te werken. Toch kunnen innovatie online publieke ruimtes een belangrijke bijdrage leveren aan de innovatie van onze democratie, zo betoogde Deepti Doshi met veel overtuiging. “Door posts vooraf te laten modereren en lokale bedrijven te betrekken als sponsoren, creëren dergelijke platforms veilige ruimtes voor constructieve dialogen. Het zijn dan betekenisvolle interacties die de sociale infrastructuur versterken.”  

Josh Burgess pleitte voor meer experimenten met burgerberaden. “Zorgvuldig gestructureerde discussieformats kunnen de kwaliteit van de politieke gesprekken radicaal verbeteren. En door deelnemers verplicht te laten luisteren naar persoonlijke verhalen voordat ze zelf argumenteren, ontstaat een cultuur van wederzijds respect.”

Er moet een slag worden gemaakt van ‘abstractie naar werkelijkheid.’ Persoonlijke verhalen dus, die functioneren als katalysator in politieke dialogen door morele dilemma's te verankeren in concrete ervaringen. Een deelnemer aan een burgerberaad over immigratiebeleid reflecteerde dit uitgangspunt als volgt: "Toen ik hoorde hoe Maria's grootouders als vluchtelingen een nieuw bestaan opbouwden, besefte ik dat wetten over gezinshereniging geen abstracte cijfers zijn, maar mensenlevens.” Dergelijke ervaringen leiden tot een paradigmaverschuiving van ideologisch debat naar gezamenlijk probleemoplossend denken. Een weg die volgens neurowetenschapper Kurt Grey heel effectief is. “Op deze manier ontstaat emotionele betrokkenheid, begrip en ontstaat breder draagvlak.”

Rol en bijdrage van de media

Tijdens de discussie werd duidelijk dat de panelleden een belangrijke rol zien weggelegd voor de publieke mediabedrijven als het gaat om het ‘heruitvinden’ van onze democratie. Publieke media-instellingen hebben immers een maatschappelijke verantwoordelijkheid, zo luidde hun conclusie. “Ze moeten zich transformeren van eenrichtingszenders naar platformen voor co-creatie.” Een voorbeeld is het ‘Democratisch Laboratorium’ van de Deense omroep DR, waar burgers via interactieve tools direct meeschrijven aan beleidsvoorstellen onder het motto: "Onze rol is niet langer het verspreiden van alleen informatie, maar ook het faciliteren van collectieve intelligentie.”  Mooi initiatief.

En zo ontwikkelde de Finse publieke omroep YLE een "Democratie Dashboard" waar gebruikers kunnen zien hoe hun lokale vertegenwoordiger stemt, welke lobbycontacten plaatsvinden, en hoe dit relateert aan verkiezingsbeloften.  Ook een mooi initiatief.

                                                                                                                                                                                                Democratische vernieuwing vereist dus eigenlijk drie pijlers:

1.        Het doorbreken van verouderde aannames,

2.        Het herontwerpen van participatiemechanismen,

3.        Het benutten van de transformerende kracht van persoonlijke verbinding en verhalen waarin publieke media een belangrijke ondersteunende rol kunnen spelen vanuit hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. 

Dit alles betekent samengevat:

·      Implementeer verplichte burgerschapslaboratoria op lokaal niveau waar inwoners via gamified scenario's democratische dilemma's ervaren. 

·      Ontwikkel een Europees certificeringskader voor democratisch verantwoorde sociale mediaplatforms. 

·      Investeer in narratieve bemiddelingsteams die bij politieke impasses persoonlijke verhalen inzetten als brug tussen tegenpolen. 

·      Creëer hybride publieke media hubs die fysieke en digitale participatiekanalen integraal verbinden. 

Of zoals een visionair politicoloog het verwoordde tijdens de bijeenkomst: "De democratie van morgen wordt niet gebouwd in parlementsgebouwen, maar op de talloze momenten waarop burgers elkaar in gesprek gaan.”

Dit citaat benadrukt nog eens dat democratische innovatie begint bij het herwaarderen van menselijke verbinding als fundament van collectieve besluitvorming. Of zoals ik wel vaker betoog: ga met elkaar in discussie op basis van uitgangspunten in plaats van op basis standpunten.

 

 

 

‘Struggle without pain is like a picnic’

Door GERARD DIELESSEN

Aan het einde van de bijzondere SXSW-sessie met als titel ‘The Next Generation: Youth Leaders Fighting Authoritarianism’ kregen de sprekers een staande ovatie van hun gehoor. En terecht, want de verhalen van Sunny Cheung (Hongkong), Andrea Villagran (Guatemala) en Takudzwa Ngadziore (Zimbabwe) vormen tezamen een krachtige getuigenis van moed, doorzettingsvermogen en innovatief leiderschap in de strijd tegen autoritarisme en corruptie. Ngadziore vatte hun strijd tegen autoritair en corrupt leiderschap misschien wel het meest kernachtig en beeldend samen: ‘Struggle without pain is like a picnic.’

Hun ervaringen boden niet alleen inzicht in de uitdagingen van democratische bewegingen wereldwijd, maar bevatten ook waardevolle lessen voor westerse landen over jeugdparticipatie, het gebruik van sociale media, en de rol van internationale solidariteit. Met dank aan gespreksleider Evelyn Farkas, Executive Director van het McCain Institute, vernoemd naar de republikein John McCain. (Senator van Arizona tussen 1987 en 2028). En in 2008 presidentskandidaat voor de republikeinen. Hij verloor toen van Barack Obama. Een prachtig initiatief in de strijd tegen de opkomst van autoritaire en autocratische regimes. Zij stelde terecht de vraag wat Amerika en der andere Westerse landen kunnen leren van deze jonge leiders. Ook deze jonge leiders zijn trouwens opgeleid in het Global Leaders Program van het McCain Institute.

Sunny Chung, Andrea Villagran en Takudzwa Ngadziore illustreerden hoe jeugdig leiderschap autoritarisme en corruptie kan worden bestreden via internationale solidariteit, sociale media en moreel lef. Chung benadrukte het belang van ‘cosmopolitisme’: "Amerika is sterker met bondgenoten", Villagran mobiliseerde jongeren tegen corruptie via grassroots-activisme, terwijl Ngadziore academische vrijheid koppelt aan sociaaleconomische rechtvaardigheid. Het McCain Institute heeft ook hen ondersteunt, met focus op karakter gedreven leiderschap en netwerkvorming. Hun kern les: democratie vereist blijvende strijd, jeugdparticipatie en internationale samenwerking tegen isolatie. Senator John McCain vattehet samen als: "vechten voor een zaak groter dan jezelf". 

De activiteiten van deze inspirerende drie jonge leiders op een rij:

Sunny Chung is oprichter van Flow HK Media en adviseur van de Hong Kong Democracy Council en belichaamt het verzet tegen de geleidelijke erosie van autonomie in Hongkong sinds de overdracht aan China in 1997. Zijn activisme begon tijdens de protesten tegen de zogenoemde "patriottische opvoeding" in 2012. Een door Beijing gesteund programma dat kritische historische gebeurtenissen zoals het Tiananmen-protest van 1989 wegliet. Chung benadrukte tijdens zijn betoog het belang van internationale bewustwording: "Zonder Amerikaanse steun tijdens de Koude Oorlog zouden de Vier Aziatische Tijgers, waaronder Hongkong, hun economische vrijheid nooit hebben bereikt". Zijn ballingschap na de invoering van de Nationale Veiligheidswet in 2020 benadrukt de risico’s van verzet, maar ook de noodzaak om "verhalen vanuit de diaspora te blijven vertellen". 

Andrea Villagran voert strijd en tegen systemische corruptie in haar land. Als jongste parlementslid in Guatemala ooit (sinds 2017) leidde Andrea Villagran de beweging tegen een corrupte politieke elite, culminerend in de verkiezing van president Bernardo Arévalo in 2023. Haar partij, Movimiento Semilla, mobiliseerde jongeren via sociale media, ondanks aanvallen van de oude machthebbers. Villagran’s focus op transparantie en jeugdparticipatie bleek cruciaal: "We normaliseerden corruptie niet langer. We eisten verantwoording.”. Haar benadering van "privileges omzetten in rechten" onderstreept ook vandaag de dag de belangrijke rol van onderwijs voor gelijke kansen in haar land.

 Takudzwa Ngadziore, vicevoorzitter van het parlementaire Jeugdforum in Zimbabwe, verenigt academische vrijheid met sociaaleconomische rechtvaardigheid. Als voormalig studentenleider overleefde hij 13 arrestaties en vijf rechtszaken. Zijn focus op "leiderschap als verantwoordelijkheid, niet machtsaccumulatie" resoneert met jongeren in een land waar 70,4% van de jeugd werkloos is. Hij benadrukte ook het verband tussen onderwijs en democratie: "Een onderwijssysteem zonder vaardigheden creëert een generatie zonder toekomst.”

Evelyn Farkas stelde de logische vraag welke instrumenten zij hebben en inzetten in de strijd tegen corruptie en autoritarisme.

Social media

Alle drie de leiders benutten sociale media om buiten traditionele machtsstructuren te opereren. Cheung’s internationale advocacy via Twitter en Villagran’s campagnes op Instagram illustreren hoe digitale platforms ‘decentralisatie van macht’ mogelijk maken. Ngadziore voegde hieraan toe: "Een hashtag kan al snel een slagveld worden." Tegelijkertijd waarschuwden ze voor desinformatie: "Sociale media vereisen kritisch engagement.” Daar weten we inmiddels alles van inderdaad 

Internationale solidariteit

Ngadziore verwierp het narratief dat Afrika "zelfredzaam" moet zijn: "Hulp is geen liefdadigheid, maar investering in menselijk kapitaal.” Cheung benadrukte dat Amerika’s invloed het grootst is "wanneer het samenwerkt met bondgenoten.” Terwijl Villagran pleit voor gerichte steun aan anticorruptie-instituten. 

Persoonlijk offer en moreel leiderschap 

De verhalen van ballingschap, gevangenschap en bedreigingen benadrukken de prijs van verzet. Cheung’s besluit om in Hong Kong te blijven toen de Nationale Veiligheidswet werd ingevoerd "om geen signaal van angst te geven", moest hij met een gevangenistraf bekopen. Villagran had altijd een "plan B”: gevangenis of ballingschap. Een vorm van toewijding en moed en dapperheid die westerse leiders kunnen inspireren. 

Terug naar de vraag van Evelyn Farkas van het McCain Institute over wat Westerse democratieën kunnen leren van deze leiders nu steeds meer landen ‘afglijden’ naar populistische en ook autoritaire regimes. Hier komen de conclusies op een rij:

·      Versterk Jeugdparticipatie via Onderwijs en Kunst. Integreer maatschappijleer in opleidingen en ondersteun creatieve industrieën als instrumenten voor politieke expressie. 

·      Investeer in Anticorruptie-Instituten. Richt hulp niet alleen op humanitaire crises, maar ook op transparantie-initiatieven, zoals Villagrans pleidooi voor "veilige kanalen voor klokkenluiders.” 

·      Omarm Cosmopolitisme in Buitenlands Beleid. Vermijd isolationisme. Ondersteun mensenrechtenverdedigers via platforms zoals het The National Endowment for Democracy. 

·      Innovatie in politieke communicatie.  Benut sociale media niet alleen voor campagnes, maar ook voor dialoog, zoals Cheung’s interactieve townhall meetings met studenten. 

De verhalen van Chung, Villadran en Kutsua tonen wat mij betreft aan dat democratie geen echt vanzelfsprekendheid meer is. Het is op veel plekken op deze aardbol, en het worden er steeds meer, zo blijkt uit de cijfers, een continue strijd die moed, innovatie en internationale samenwerking vereist. Hun boodschap aan het Westen is duidelijk: "Jongeren zijn geen leiders van morgen, maar van vandaag.”. Door hun strategieën te omarmen, van digitale mobilisatie tot moreel leiderschap, kunnen westerse landen niet alleen hun eigen democratieën versterken, maar ook een vuurtoren blijven voor wereldwijde vrijheid.

O ja, uiteraard heb ik ook mijn handen stuk geklapt voor deze inspirerende, moedige en dappere jonge leiders.