Door: Gerson Veenstra (met hulp van ChatGPT)
Dat het deze SXSW veel over AI gaat, is geen verrassing. Dat was de afgelopen twee edities ook al zo. Wat wel opvalt is dat het ontzettend veel gaat over de impact op organisaties. Dat heeft er alles mee te maken dat veel organisaties er nog ontzettend mee worstelen. Hoe maak je AI onderdeel van hoe je bent georganiseerd? Helemaal vanaf nul beginnen is vaak niet echt een optie.
In plaats van de focus te leggen op banen die verdwijnen, keek Stanford-professor Melissa Valentine naar hoe AI organisaties beter kan maken. Ze bouwde haar verhaal op rond drie kernpunten: hoe AI helpt bij complexe besluitvorming, hoe AI organisaties sneller laat reageren op verandering en hoe AI expertise beter inzetbaar maakt.
1. AI helpt bij complexe besluitvorming
Valentine begon met een opvallende uitspraak: een van de belangrijkste uitvindingen van de afgelopen 200 jaar is het organogram. "Misschien denk je dat ik een grap maak", zei ze, "maar zonder organisaties en hun structuren zouden we geen spoorwegen, internet of zelfs Cheetos hebben." Organisaties verdelen complexe taken en maken collectieve besluitvorming mogelijk.
Een goed voorbeeld is Stitch Fix, een modebedrijf waar AI helpt bij het beheren van de voorraad. Een algoritme adviseert inkopers over hoeveel jeans en shorts ze moeten inkopen. Maar hier ontstond een probleem: iedere afdeling werkte met een eigen AI. "De inkoper van broeken kreeg andere adviezen dan de inkoper van shirts", zei Valentine.
De oplossing? Een AI die alle afdelingen met elkaar verbindt en beslissingen neemt op basis van het totaalplaatje. Dit sluit aan bij het werk van Herbert Simon, die in 1978 de Nobelprijs voor Economie won met zijn theorie over hoe organisaties complexe beslissingen nemen.
2. AI versnelt organisatiebrede aanpassingen
Het tweede punt dat Valentine maakte, was hoe AI helpt bij het sneller aanpassen van organisatiestrategieën. Traditioneel wordt informatie van medewerkers gefilterd naar managers, die vervolgens besluiten nemen. Maar dit proces is traag en gevoelig voor menselijke fouten. "Met AI kunnen bedrijven bijvoorbeeld een werk-vanuit-huis-beleid maken dat echt past bij hun werknemers", legde Valentine uit.
Een voorbeeld hiervan is Perceptyx, een bedrijf dat AI gebruikt om bedrijfsstrategieën te verbeteren. AI verzamelt gedetailleerde feedback, analyseert patronen en helpt bij het formuleren van datagedreven beslissingen. Dit principe sluit aan bij het werk van Elinor Ostrom, die in 2009 de Nobelprijs won voor haar onderzoek naar collectieve besluitvorming binnen organisaties.
3. AI maakt expertise sneller inzetbaar
Tot slot besprak Valentine hoe AI helpt bij het vinden en organiseren van de juiste experts binnen een organisatie. Ze gaf een voorbeeld uit de zorg. Een jonge arts zag een probleem in de spoedeisende hulp: ambulances kwamen aan, maar pas dan begon het ziekenhuispersoneel met de voorbereidingen. Dit kostte kostbare tijd. Zijn oplossing? Een app waarmee ambulances vooraf belangrijke informatie kunnen delen.
Maar om die te bouwen, had hij een team nodig - en dat bleek lastig. Het ziekenhuis had wel IT-experts, maar die waren druk met andere projecten. Met AI-gestuurde platforms zoals Upwork vond hij toch snel de juiste mensen en bouwde de app in 6 weken. "AI helpt niet alleen bij het vinden van experts, maar ook bij het organiseren van het werk", zei Valentine.
Deze manier van werken sluit aan bij het onderzoek van Ronald Coase, die in 1991 de Nobelprijs won voor zijn werk over transactiekosten en hoe organisaties efficiënter kunnen opereren door slimmer gebruik te maken van externe expertise.
Conclusie: AI kan organisaties vooruit helpen
Valentine sloot af met een duidelijke boodschap: we moeten anders naar AI kijken. In plaats van ons alleen zorgen te maken over banen die verdwijnen, moeten we zien hoe AI bedrijven helpt om beter samen te werken en sneller te innoveren.
"AI vervangt niet de organisatie, maar versterkt die", zei ze. Bedrijven die AI slim inzetten, maken betere keuzes, reageren sneller op veranderingen en zijn klaar voor de toekomst.
Verantwoording: dit verslag heb ik laten schrijven door ChatGPT op basis van het transcript.