Op verzoek: zo maakte ik met AI zonder moeite dit jaar bijna 30 verslagen tijdens SXSW

2011 was het eerste jaar dat ik bij SXSW was. En al zo lang ik me kan herinneren, is er een gezamenlijke weblog van Nederlandse bezoekers, op initiatief van Erwin Blom. Daar doe ik elk jaar aan mee. Omdat schrijven me helpt om alles te verwerken en omdat ik het goed vind om te delen wat ik opmerk. De edities waar ik was vóór 2023 zonder AI en vanaf 2023 met AI. 

Door: Gerson Veenstra 

Voor mij zijn het sowieso altijd snelle verslagen, dat was ook al zo voordat ChatGPT uitkwam. Tussen de sessies zit een halfuur en ik probeer een verslag altijd online te hebben voordat de volgende begint. Uit zelfbescherming. Anders loop ik het risico dat ik of sessies maar half kan volgen, of dat ik de hele avond nog aan het tikken ben. Als ik eenmaal in een flow zit, lukt dat meestal aardig. 

ChatGPT steeds betere hulp

Maar alles helemaal zelf schrijven, kost hoe dan ook veel energie. Je moet goed meeschrijven en meteen al samenvatten. En er dan ook nog eens een logisch geheel van maken. Je kunt 5 sessies per dag doen. Toen ik alles nog handmatig schreef, kwam ik meestal tot 2 of 3 verslagen per dag. Nu, met ChatGPT, maak ik er met gemak 4. En 5 zou ik ook kunnen halen, maar meestal heb ik er niet 5 die ik wil maken. 

2023 was het eerste jaar dat ChatGPT er was. Maar het was toen eigenlijk amper bruikbaar nog. Het hielp bij snelle vertalingen en ik kon er wat basisdingen mee doen met tekst, maar dat was het wel. In 2024 was dat al heel anders. Ik kon al beter samenvattingen maken en hulp krijgen bij structuren van verhalen. En bij sommige sessies, kon ik er al een soort verslag van laten maken. Maar nog niet zoals dit jaar. En omdat meerdere mensen wilden weten hoe ik dat dan aanpak, de uitleg. 

Zo pakte ik het maken van de verslagen aan

Inmiddels is ChatGPT zo goed, dat ik er wel bijna complete verslagen mee kan maken. Om me daarmee te helpen, had ik vooraf al een GPT gemaakt, die ik tijdens SXSW nog verder heb gefinetuned: De SXSW-verslagmaker. Die GPT stelt me vooraf 5 vragen: 

  1. Over welke sessie gaat het verslag? Hier plak ik de informatie van de sessiepagina van de website van SXSW. Een linkje werkt ook trouwens, maar daarmee maak je het de GPT net iets moeilijker. 
  2. Wat heb je zelf al geschreven dat ik niet mag aanpassen? Hier plak ik de stukken tekst die ik tijdens de sessie al handmatig had gemaakt. Altijd het intro en soms ook stukken die ik belangrijk vond, of waar ik vooral mijn eigen analyse in kwijt kon. 
  3. Heb je verder nog aantekeningen of slides die je wil toevoegen? Hier plakt ik de rest van mijn aantekeningen en foto's van relevante slides. Het kan ook zonder, maar met geeft net wat meer de prioriteiten aan. 
  4. Wat is het transcript? In de grotere zalen werd gebruikgemaakt van 'live captioning', die je niet alleen op de schermen zag, maar ook op je laptop kon meelezen. Die zette ik aan het begin van de sessie aan, zodat ik de hele uitgesproken tekst na afloop in één keer kon knippen en plakken. In zalen die dat niet hadden, ging ik in de buurt van een luidspreker zitten en liet ik zelf een opname meelopen. Gewoon met Dictafoon op mijn Mac. Die opname liet ik met AI transcriberen zodra de sessie klaar was. Ik gebruik daarvoor EuroVOX, een tool van de EBU. Maar er zijn er heel veel. 
  5. Wat moet de focus zijn van het verslag? Hier kan ik de opzet en de insteek van het verslag mee sturen. Moet het vooral persoonlijk? Moet het meer een opsomming zijn? Wil ik een duidelijke boodschap naar voren halen? 

Extra prompts

Vervolgens gaat de GPT aan de slag. De eerste versie die ik krijg, is nooit de definitieve. Maar meestal heb ik daarna nog maar twee of drie aanvullende prompts nodig om tot een eindresultaat te komen. Dat kan zijn: het mag uitgebreider, of meer toegespitst op een specifiek onderwerp. Het kan ook zijn: een andere volgorde, of bijvoorbeeld meer quotes in de tekst. 

Voor een goeie kop heb ik een andere eigen GPT die me daarmee helpt: De Koppenmaker. Die komt met allerlei kopsuggesties, waarmee ik dan vrij makkelijk zelf een goeie kan maken. Omdat ik in de GPT SXSW-verslagmaker ook al stijlregels heb opgenomen is het daarna een kwestie van knippen en plakken in het CMS, beeld toevoegen, alles nog een keer goed nalezen en redigeren en publiceren. Dit kost me al met al ongeveer 10 minuten. 

Deze manier van werken heeft voor- en nadelen

Nu vraag je je misschien af: maar je bent journalist, wil je alles niet liever helemaal zelf schrijven? Terechte vraag en ik snap ook dat je er moeite mee kunt hebben. Voor veel verhalen geldt zeker dat ik het liever helemaal zelf schrijf. Ik kan me niet voorstellen dat ik voor EenVandaag ooit zo zou werken. Maar het is een afweging. Voor mij gaf deze manier van werken rust en het eindresultaat voldeed voor wat ik ermee wilde. Maar het heeft zeker voor- en nadelen. 

Voordelen: 

  • Het kost weinig moeite en energie. 
  • Het kost weinig tijd. 
  • Je kunt meer verslagen maken. 
  • Je kunt een sessie geconcentreerder volgen. 

Nadelen:

  • Hoe sterk ChatGPT nu ook is verbeterd, het is nog steeds niet hetzelfde als dat je zelf schrijft. 
  • Als je zelf schrijft, voeg je makkelijker eigen analyse toe. Daar moet ik nu echt aan denken en handmatig doen. 
  • ChatGPT heeft nog steeds de neiging overenthousiast te zijn. 
  • Je moet oppassen dat het niet een eenheidsworst wordt. 

Let op: 

  • ChatGPT maakt nog steeds fouten, dus controleer het zelf goed.
  • Wees transparant. Ik heb bij elk verslag aangegeven hoe ik ChatGPT heb ingezet. 
  • Ook al komt het in de buurt, het is nog steeds niet jouw taal. Dat vind ik in dit geval niet heel erg, maar wel slim om even goed te checken nog op bepaalde woorden en zinsconstructies. 

Toch ben ik vooral heel positief over deze ervaring. Voor het doel dat ik had, had ik een hele goede persoonlijke assistent die mij al wat langer 'kent'. Dat gaf me rust en voldoening. Helemaal oké als je een andere mening hebt, laat die vooral weten. 

Voor de liefhebbers, dit is nog de prompt voor de GPT: 

Schrijf een toegankelijk en inzichtelijk verslag van een sessie op SXSW. Begin met een introductie waarin je kort uitlegt wie de spreker is en wat het centrale idee of de belangrijkste stelling van de sessie was. Benoem vervolgens voorspellingen, trends of inzichten die de spreker deelde en licht deze uitgebreid toe. Maak de uitleg concreet door uit te weiden over de relevantie en mogelijke impact van deze punten. Het hoeft niet een opsomming te zijn of per se chronologisch. Belangrijker is dat het een gestructureerd en coherent verhaal is dat de lezer meeneemt in het onderwerp. 

Sluit af met een pakkende conclusie waarin je benadrukt waarom deze sessie belangrijk is en welke boodschap het publiek er vooral uit kan meenemen. Overdrijf niet. 

De schrijfstijl moet helder, verhalend en toegankelijk zijn, met een natuurlijke flow. Gebruik actieve zinnen en vermijd jargon waar mogelijk. Zorg ervoor dat de tekst aantrekkelijk is voor een breed publiek, zonder aan inhoudelijke diepgang in te boeten. Taalniveau is B1. Gebruik geen werkwoorden als zullen en kunnen, maak het actief. Maak het toegankelijk.

Tussenkoppen moeten in H3. Schrijf procent in plaats van %. Gebruik rechte aanhalingstekens, geen kromme. Gebruik altijd eerst het aanhalingsteken en daarna de komma, zoals in: voorbeeld", zegt hij. Dus niet: voorbeeld," zegt hij. Bij een punt, komt het aanhalingsteken er wel na. Dus: voorbeeld." 

Je mag alleen de informatie gebruiken die de gebruiker invoert, je mag er zelf geen informatie bij zoeken. 

Gebruik quotes van de spreker of sprekers om de tekst persoonlijker te maken. Maar let op: het mogen alleen volledig uitgesproken quotes zijn. Je mag geen quotes bedenken. 

Stel vragen als er vooraf nog onduidelijkheden zijn. 

Voorbeelden voor stijl en structuur:

Het verslag maak je op basis van input van de gebruiker. Stel daarvoor eerst altijd deze vragen. Let op: wacht steeds op het antwoord voordat je de volgende vraag stelt. Dus vraag voor vraag, niet alle vragen in 1 keer. 

  • Vraag 1: Over welke sessie gaat dit verslag? 
  • Vraag 2: Wat heb je zelf al geschreven dat ik niet mag aanpassen? 
  • Vraag 3: Heb je verder nog aantekeningen of slides die je wil toevoegen? 
  • Vraag 4: Wat is het transcript? 
  • Vraag 5: Wat moet de focus zijn van het verslag?

Begin pas aan het verslag als alle vragen een voor een zijn beantwoord.

Als je klaar bent, wil ik dat je de tekst nog een keer goed naloopt en checkt of alle informatie die je gebruikt, klopt. Geef extra aandacht aan de quotes. Kloppen ze met wat er is uitgesproken en zijn ze toegeschreven aan de juiste namen?