SXSW2025

Door: Gerson Veenstra (met hulp van ChatGPT)

Als het gaat om creativiteit en AI, gaat het vaak al heel snel over de bedreiging van menselijke creativiteit. Ontzettend verfrissend om Holly Herndon daar een totaal ander beeld van te geven. "Wees er niet bang voor, profiteer er vooral van", is haar boodschap.

Holly Herndon (1980) is een Amerikaanse muzikante en AI-pionier in muziek. Ze promoveerde aan Stanford en staat bekend om haar experimentele werk met AI, zoals het album PROTO (2019) en Holly+, een AI-versie van haar stem. Samen met Mathew Dryhurst host ze de podcast Interdependence over technologie en kunst. In 2023 erkende TIME Magazine haar als een van de 100 meest invloedrijke personen op het gebied van AI.

AI als creatieve kans

Tijdens haar sessie ging Herndon dieper in op de wisselwerking tussen AI en muziek. "Generatieve AI is een hot topic en heeft zich ontwikkeld tot een soort cultuurstrijd", zei ze. Maar in plaats van het als een bedreiging te zien, pleit ze voor een onderzoekende en creatieve benadering. Haar werk draait al jaren om de invloed van technologie op artistieke keuzes. "Platformen bepalen onbewust hoe je muziek maakt en presenteert", vertelde ze, verwijzend naar haar album Platform (2015), waarin ze de impact van social media en streamingdiensten onderzocht.

Met PROTO (2019) zette ze een grote stap in de richting van AI-gebruik in muziek. "Toen ik in 2016 begon met machine learning, moesten we onze modellen van de grond af opbouwen", vertelde ze. Cruciaal daarbij was de keuze van trainingsdata. "Het voelde verkeerd om het werk van anderen te gebruiken, dus ik besloot mijn eigen stem te trainen." Dat leidde tot Holly+, een AI-gegenereerde versie van haar stem waarmee anderen muziek kunnen maken, maar dan op een ethische en gecontroleerde manier. "Ik wil geen Ursula uit De Kleine Zeemeermin zijn en iemands stem stelen", grapte ze.

Identiteit en intellectueel eigendom

Wat haar experimenten uniek maakt, is haar ruime benadering van intellectueel eigendom. "Wat als we identiteit en intellectueel eigendom niet zien als iets dat beschermd moet worden, maar als iets waarmee gespeeld kan worden?" vroeg ze zich af. Het leidde tot nieuwe artistieke toepassingen, zoals haar AI-gedreven uitvoering van Dolly Partons 'Jolene', waarin haar digitale tweeling de zang op zich nam. "Ik had nooit het zelfvertrouwen om dat nummer zelf op te nemen, maar via mijn AI-versie voelde het ineens logisch."

Herndon sprak ook over de bredere ethische kwesties rondom AI en eigendom. Haar project 'Do Not Scrape' biedt kunstenaars de mogelijkheid om zich te beschermen tegen ongewenst gebruik van hun werk in AI-trainingen. "Veel artiesten ontdekken dat hun werk ongevraagd in trainingsdatasets zit, en dat is niet oké." Daarom ontwikkelde ze een opt-out-tool en een browserextensie die AI-scrapers blokkeert.

Toch wil ze niet dat AI leidt tot een internet vol restricties. "Ik hou van een open internet. Maar als makers geen eerlijke plek krijgen, wordt het een strijd om controle, en dat wil ik voorkomen." Haar oplossing? Samenwerken en experimenteren met nieuwe modellen voor eigenaarschap, zoals de DAO (Decentralized Autonomous Organization) die ze opzette om inkomsten eerlijk te verdelen.

Een nieuw artistiek tijdperk?

Een ander speels, maar serieus experiment is haar project 'X, Hairy Mutant X', waarbij ze AI gebruikte om haar digitale identiteit te herdefiniëren. "AI-systemen maken van mij een oranje haarbol", lachte ze. "Dus ik heb die esthetiek omarmd en een alternatieve, door AI gecreëerde versie van mezelf gemaakt." Dit project, onderdeel van de Whitney Biennial, stelt het publiek in staat om actief mee te bouwen aan haar digitale zelf. "Het internet liet ons ooit denken dat we konden zijn wie we wilden. Kunnen we dat idee terugclaimen in het AI-tijdperk?"

Haar boodschap is duidelijk: AI is geen vijand, maar een nieuw medium waarmee kunstenaars hun creativiteit kunnen uitbreiden. "In plaats van je af te vragen wat AI met jou doet, kun je ook bedenken wat jij met AI kunt doen", sloot ze af. Een oproep om niet bang te zijn voor technologie, maar te omarmen - op een manier die zowel ethisch als inspirerend is.

Verantwoording: een deel van dit verslag heb ik zelf geschreven en met ChatGPT heb ik het verder uitgebreid op basis van het transcript. En dat vindt Holly vast prima 😌 

Featured Session: Design in Tech Report 2025: Autodesigners on Autopilot

Door: Gerson Veenstra (met hulp van ChatGPT)

Hij is altijd een beetje onnavolgbaar, maar tegelijkertijd een fascinerende deskundige: John Maeda, Vice President Design en Artificial Intelligence bij Microsoft. Alleen de manier waarop hij presenteert is al bijzonder. Geen statische slides, maar we kijken mee terwijl hij op zijn laptop door een soort website scrolt die eigenlijk zijn presentatie is met allerlei interactieve uitstapjes. Dit is duidelijk een genie op zoek naar het antwoord op de vraag: wat is de impact van AI op ontwerpers? 

Inzichten Design in Tech Report

Maeda staat voor de elfde keer op het podium van SXSW en de basis voor zijn presentatie is het Design in Tech Report. Dit zijn de belangrijkste inzichten uit het rapport: 

• AI vervangt ontwerpers niet, maar verandert de manier waarop ontwerpen worden gemaakt.
• AI-experimenten worden aanzienlijk goedkoper en sneller.
• We gaan een 'agents-tijdperk' in, waarin AI verschuift van modellen naar taakuitvoerende agents.
• AI wordt steeds meer geïntegreerd in UX, waardoor de rol van traditionele UI afneemt ten gunste van directe AI-interactie.
• Best practices voor AI-gedreven UX ontwikkelen zich om vertrouwen en gebruiksvriendelijkheid te verbeteren.
• AI-automatisering brengt risico’s met zich mee die vragen om verantwoord bestuur.
• Menselijke aanpassingsvermogen is cruciaal om te kunnen floreren in een door AI ondersteunde toekomst.

Maar de presentatie is niet een opsomming van de inzichten, het is meer een soort interactieve demonstratie van wat er allemaal aan het veranderen is.

AI verandert de UX-wereld fundamenteel

Een van de meest in het oog springende stellingen van Maeda is dat AI de manier waarop we ontwerpen fundamenteel verandert. Niet omdat AI ontwerpers vervangt, maar omdat de interactie tussen mens en machine een nieuwe vorm aanneemt. In plaats van interfaces met knoppen en menu’s bewegen we richting directe interactie via AI. 

Dit noemt hij het tijdperk van Agent Experience (AX), waarbij AI zelfstandig taken uitvoert zonder dat een gebruiker actief hoeft te navigeren. "Elke UI is in feite een hindernisbaan", zegt Maeda. "Wat als AI je direct naar de finish brengt?" Dat roept vragen op over de rol van UX-designers: als AI de hindernissen wegneemt, wat blijft er dan over van de UX als vakgebied?

De opkomst van agents en loops

Maeda benadrukt dat de grote verschuiving niet meer ligt bij AI-modellen, maar bij agents. Waar we het eerder hadden over AI-modellen, moeten we nu denken in termen van autonome taakuitvoerende entiteiten. Een agent is een combinatie van een model, prompts, kennis en tools. 

Maar de echte kracht zit volgens hem in loops: AI die continu leert en zichzelf verbetert zonder menselijke tussenkomst. "Agents zijn als for-loops in de programmeerwereld. Zet ze aan en ze blijven draaien." Dat maakt AI niet alleen krachtiger, maar ook potentieel onvoorspelbaarder.

Nieuwe UX-principes voor AI

Omdat AI een steeds grotere rol speelt in interfaces, zijn er nieuwe best practices nodig voor AI-gedreven UX. Maeda noemt vijf basisregels:

1. Transparantie - de gebruiker moet altijd weten dat AI de output genereert.
2. Voorstelkracht - AI moet suggesties doen als de gebruiker vastloopt.
3. Citaties - de herkomst van AI-beslissingen moet inzichtelijk zijn.
4. Denken tonen - laat AI zijn 'gedachten' delen, zoals OpenAI dat doet met 'I'm thinking...'.
5. Feedback vragen - zoals de smiley-systemen op vliegveldtoiletten: "Hoe deed ik het?"

Naast deze principes laat hij voorbeelden zien van innovatieve UX-concepten zoals semantische zoom, waarbij je met een pinch-beweging extra context krijgt bij een tekst, en versiebeheer voor AI-output, zodat gebruikers beter grip krijgen op de creatieve processen van AI.

Het gevaar van automatisering zonder controle

Maeda waarschuwt ook voor de risico’s van AI-automatisering. Hij wijst op de vijf niveaus van zelfrijdende auto's en stelt dat we iets vergelijkbaars nodig hebben voor AI-tools: hoe autonoom mogen ze zijn? 

Een AI die zelfstandig bestanden verwijdert of mails verstuurt, brengt risico’s met zich mee. "Een agent met tools is krachtig, maar ook gevaarlijk", zegt Maeda. "Zonder tools is AI gewoon slaperig. Met tools is het een wapen."

Een nieuw tijdperk voor ontwerpers

Het verhaal van Maeda is geen dystopische toekomstvoorspelling, maar een uitnodiging aan ontwerpers om zich aan te passen aan een AI-gestuurde wereld. Tools zoals GitHub Copilot en AI-gedreven programmeeromgevingen maken softwareontwikkeling toegankelijker dan ooit. 

Dit leidt tot een nieuwe vorm van 'vibe coding' - intuïtief en iteratief programmeren zonder diepgaande codeerkennis. "Gemiddelde code is nu al goed genoeg", zegt Maeda. "Dus ontwerpers hoeven niet bang te zijn om AI te omarmen."

Blijven ontwerpers nodig?

Maeda eindigt met een reflectie op de toekomst van design. Hij gelooft dat AI de UX-wereld op zijn kop zet, maar niet per se ten koste van ontwerpers. "Programmeren verandert, design verandert, maar creativiteit blijft essentieel", zegt hij. Zijn boodschap is duidelijk: ontwerpers moeten AI niet als bedreiging zien, maar als gereedschap om nieuwe, innovatieve ervaringen te creëren.

Zelf ben ik geen ontwerper en kan ik me ook nog niet helemaal voorstellen dat ik daar ooit goed in zou worden met hulp van AI. Aan de andere kant: tot een halfjaar geleden was ik ook niet in staat een Python-script te schrijven en werkend te krijgen. Nu kan ik dat wel met de hulp van AI. Dus wat moet je straks nog echt zelf kunnen en wat moet je vooral begrijpen om het met de hulp van AI te kunnen? Dat is voor mij een hele boeiende vraag. 

Verantwoording: een deel van dit verslag heb ik met de hand geschreven en dat heb ik laten aanvullen door ChatGPT op basis van het transcript. 

Door: Gerson Veenstra (met hulp van ChatGPT)

Zelfs als je al jaren naar SXSW gaat, kun je af en toe toch nog bij een sessie terechtkomen die je vooraf anders had ingeschat. Bij de titel 'Impact of Simulated Data on AI and the Future', schoot ik meteen in de negatieve stand: want het grote gevaar is natuurlijk dat AI-modellen in elkaar storten (model collapse) als ze getraind worden op data die ze zelf hebben gesimuleerd. Maar de panelleden zien het vooral als een kans, al werd het woord vertrouwen wel vaak genoemd. 

Wat is gesimuleerde data en waarom is het belangrijk? 

Gesimuleerde data, of synthetische data, is kunstmatig gegenereerde informatie die echte wereldscenario's nabootst. Dat is vooral waardevol in situaties waarin echte data moeilijk te verkrijgen is, bijvoorbeeld omdat het te duur, te gevaarlijk of te zeldzaam is.

Neem zelfrijdende auto's: je kunt niet wachten tot er een echt ongeluk gebeurt om een AI-model te trainen. In plaats daarvan simuleer je scenario’s, zoals een hert dat ’s nachts plotseling de weg oprent of een zwerm vleermuizen die onverwachts opduikt. Dit stelt ontwikkelaars in staat om hun modellen veiliger en robuuster te maken voordat ze de weg op gaan. In fraudeopsporing is dit niet anders. Fraudeurs passen continu hun werkwijze aan, waardoor gesimuleerde data nodig is om AI-systemen te trainen op patronen die nog niet eerder zijn waargenomen.

Een onzichtbare kracht in productontwikkeling en wetenschap 

Synthetische data is niet alleen nuttig voor veiligheid en detectie, maar ook voor innovatie. Kleine bedrijven die geen budget hebben voor grootschalige consumententesten kunnen met gesimuleerde data honderden varianten van een productidee testen voordat het op de markt komt. Dit verlaagt de kosten en maakt innovatie toegankelijker.

Een van de meest baanbrekende toepassingen is te vinden in de wetenschap, met name in de zoektocht naar fusie-energie. Wetenschappers proberen al decennialang energie op te wekken zoals de zon dat doet. Maar het proces is complex en nog steeds niet volledig verklaard. Dankzij AI en gesimuleerde data kunnen nu miljoenen experimenten worden gesimuleerd om te voorspellen welke configuraties het meeste kans van slagen hebben. Dat heeft ertoe geleid dat er vorig jaar een fusieproces werd ontdekt dat in de praktijk werkt, hoewel wetenschappers nog niet exact begrijpen waarom.

Ook in de maakindustrie is synthetische data revolutionair. Bedrijven gebruiken digitale simulaties om hun productieprocessen te testen en te optimaliseren voordat er ook maar één machine gebouwd is. "Een digitaal model van een fabriek laat je fouten vinden voordat er één schroef is aangedraaid", merkte een van de panelleden op.

Vertrouwen en transparantie

Met al deze toepassingen rijst een belangrijke vraag: hoe weet je of je een AI-model kunt vertrouwen? Een van de panelleden stelde het scherp: "80 procent van AI is het model, slechts 20 procent is de code." Dat betekent dat de betrouwbaarheid grotendeels afhangt van de data waarmee het model is getraind.

Om dat vertrouwen te vergroten, werd er een interessante vergelijking gemaakt met de voedingsindustrie. "Vroeger bestonden er geen etiketten op eten en drinken, maar nu helpen ze consumenten om betere keuzes te maken." Waarom zou AI geen vergelijkbaar label kunnen krijgen? Een transparante beschrijving van waarop een model is getraind, welke datasets zijn gebruikt en wat de foutmarge is, kan gebruikers helpen om beter geïnformeerde beslissingen te nemen.

Risico’s: model collapse en ethische dilemma’s 

Hoewel gesimuleerde data enorme voordelen biedt, zijn er ook risico's. Een groot gevaar is model collapse: als AI steeds wordt getraind op door AI gegenereerde data, kan het steeds verder afdrijven van de werkelijkheid. Dit werd vergeleken met een kopie van een kopie maken: na verloop van tijd vervagen de details en wordt de output minder betrouwbaar.

Een ander risico is misbruik. Hoe voorkomen we dat gesimuleerde data wordt ingezet om mensen te manipuleren of verkeerde conclusies te trekken? Dit vraagt om duidelijke ethische richtlijnen en controlemechanismen. Transparantie is daarbij cruciaal.

Dus: is gesimuleerde data een zegen of vloek? 

De sessie maakte duidelijk dat gesimuleerde data een essentieel hulpmiddel is voor de ontwikkeling van AI, met toepassingen die variëren van zelfrijdende auto's tot grensverleggende wetenschap. Maar met grote kracht komt grote verantwoordelijkheid: zonder transparantie en foutcorrectie kan AI de connectie met de echte wereld verliezen.

De technologie ontwikkelt zich razendsnel, maar het is aan ons om ervoor te zorgen dat ze op de juiste manier wordt ingezet. Zoals een van de sprekers het verwoordde: "AI heeft de potentie om de wereld te veranderen, maar alleen als we het goed doen." Zelf heb ik niet het vertrouwen van de panelleden. Zeker met het voorbeeld in mijn achterhoofd van socialmediabedrijven en hoe het tot nu toe met OpenAI gaat. Maar het begint met bewustwording. En daar helpen sessies zoals deze aan mee. 

Verantwoording: dit verslag heb ik gemaakt met ChatGPT die ik als input het transcript en mijn aantekeningen heb gegeven.

Sessie: NASA's Love Letter: Stunning Webb Images & More

Door: Gerson Veenstra (met hulp van ChatGPT)

Als ik bij SXSW ben, pak ik bijna altijd wel een sessie van NASA mee. Toen ik hier jaren geleden voor het eerst kwam, was er amper een ruimterace gaande en ging het vooral over het ISS (ik heb wel eens live een vraag gesteld aan een astronaut in de ruimte) en over mogelijke toekomstplannen (Mars ooit?). NASA had toen ook nog een redelijk monopolie. Hoe anders is dat nu. Steeds meer landen en commerciële bedrijven gaan de ruimte in. Toch blijft het enthousiasme van iedereen die bij NASA werkt aanstekelijk. 

De James Webb Space Telescope (JWST) is de krachtigste ruimtetelescoop ooit gebouwd, ontworpen om het universum in ongekend detail te verkennen. Met zijn enorme goudkleurige spiegel (6,5 meter) en geavanceerde infraroodtechnologie kan Webb dieper en verder kijken dan welke telescoop dan ook.

Hoe sterren worden geboren

Het universum heeft verhalen te vertellen, en wij kunnen niet wachten om ze met jullie te delen. Met deze woorden opende NASA's team van astrofysici (Laura Betz, Knicole Colón, Stefanie Milam en Amber Straughn) de sessie. Een van de eerste beelden die besproken werden, toonde de vorming van nieuwe sterren in het universum. In het centrum van de afbeelding zijn twee sterren te zien die in hun vroege ontwikkelingsfase zitten. Omgeven door dichte gas- en stofwolken, verzamelen ze materiaal uit hun omgeving om uiteindelijk te groeien tot zonachtige sterren.

"Deze fantastische uitbarstingen van licht tonen ons hoe sterren daadwerkelijk geboren worden", legde een van de NASA-wetenschappers uit. "We zien hoe ze energie uitstoten terwijl ze massa vergaren. Dit soort beelden helpt ons om geavanceerde modellen te maken die het stervormingsproces nabootsen."

Zenuwslopende missie

"Het was zenuwslopend", gaf een van de teamleden toe. "Er waren meer dan 300 punten waarop het mis kon gaan. Maar alles verliep perfect, en de telescoop presteert beter dan we ooit hadden durven dromen."

Het verleden van het universum herschreven

"Onze modellen over hoe sterrenstelsels zich vormen moeten worden herzien", zei een wetenschapper enthousiast. "Dat is het mooie van wetenschap: als je iets vindt dat niet klopt met de theorie, weet je dat je op het punt staat iets nieuws te leren."

Een diepere blik op exoplaneten

De JWST heeft ook nieuwe informatie opgeleverd over exoplaneten. Dankzij zijn geavanceerde instrumenten kan de telescoop atmosferen analyseren van planeten die zich op miljarden kilometers afstand bevinden.

"In het spectrum van een exoplaneet zagen we zwaveloxide, koolstofdioxide en methaan", werd uitgelegd. "Dit is revolutionair, want het toont aan dat we chemische processen in de atmosfeer van andere planeten kunnen waarnemen.”

Pillars of Creation

"Dit beeld heeft 30 jaar op zich laten wachten", zei een van de sprekers. "Dankzij infraroodtechnologie kunnen we nu door de stofwolken heen kijken en het stervormingsproces veel beter begrijpen."

De majestueuze Phantom Galaxy

Naast sterren en sterrenstelsels werd ook de Phantom Galaxy (Messier 74) besproken. Dat beeld toont de spiraalarmen van het sterrenstelsel in zowel zichtbaar als infrarood licht. Door de combinatie van Hubble- en Webb-data krijgen wetenschappers een gedetailleerd beeld van hoe sterren ontstaan en zich verspreiden in sterrenstelsels.

De James Webb Space Telescope heeft niet alleen de kennis van het universum vergroot, maar ook onze verbeelding geprikkeld. Elk beeld en elke ontdekking herinnert ons eraan dat we deel uitmaken van een veel groter geheel.

Zoals een van de wetenschappers het verwoordde: "De zuurstof die we inademen, het ijzer in ons bloed, het calcium in onze botten - alles komt uit de kosmos. We zijn letterlijk gemaakt van sterrenstof."

Wat brengt de toekomst?

NASA blijft niet stilzitten. Een volgende grote missie, de Nancy Grace Roman Space Telescope, staat gepland voor 2027 en zal zich richten op de mysterieuze donkere materie en donkere energie. Daarnaast wordt al gewerkt aan technologieën voor een toekomstige telescoop die specifiek op zoek zal gaan naar tekenen van leven op aardachtige exoplaneten.

Verantwoording: voor dit verslag heb ik ChatGPT een verhaal laten maken op basis van het transcript van de sessie, mijn aantekeningen en de foto's die tijdens de sessie werden getoond. 

Sessie: Reframing Allyship and Solidarity: How We Shift To Deepen Our Connections

Door: Gerson Veenstra (met hulp van ChatGPT)

SXSW draait niet alleen om technologie, muziek en film. Het gaat vooral ook heel veel over mensen en menselijkheid. Zeker de laatste jaren is daar veel aandacht voor, misschien juist wel als tegenhanger van technologie zoals AI. Ik volgde in een bijna lege zaal (zonde!) een interessant filosofisch gesprek over onderlinge verschillen en verbondenheid. 

Simran Jeet Singh, verbonden aan het Union Theological Seminary, begint met een persoonlijke anekdote. Zijn dochter, net 7, kwam naar hem toe: "Hey dada, jij groeide op in San Antonio, dus je bent een Spurs-fan. Ik woon in New York, mag ik een Knicks-fan zijn?" Een simpel moment, maar voor Simran een existentiële crisis: ben ik een slechte vader als ik hier moeite mee heb? Het maakte hem duidelijk hoe moeilijk het kan zijn om om te gaan met mensen die anders zijn dan jij. Uiteindelijk zei hij tegen haar dat het helemaal oké was en dat ze fan mocht zijn van wie ze wilde.

Acceptatie begint bij jezelf

Maar dit raakte aan iets groters. Nu is het nog onschuldig, maar als kinderen ouder worden, kunnen die verschillen groter en ingewikkelder worden. Wat als ze later iemand date met een ander geloof? Of andere overtuigingen heeft? "Ik wil niet dat mijn moeite met zulke verschillen mijn kinderen in de weg staat. Dit gaat niet over hen, maar over mij. Ik moet accepteren wie ze zijn."

En wat betekent dat voor de samenleving? Als we al moeite hebben met het accepteren van verschillen in onze directe omgeving, hoe moet dat dan met de rest van de wereld? Overal ziet Simran hoe verbindingen worden verbroken. Hoe zijn we hier beland? En wat kunnen we anders doen?

We nemen dingen voor lief

Er zijn dingen die we voor lief nemen. Pak een wereldkaart: de meeste mensen zien meteen grenzen. Maar hoe zou een wereld zonder grenzen eruitzien? Dit gaat niet alleen over de realiteit waarin we leven, maar ook over ons gebrek aan verbeeldingskracht.

Een ander voorbeeld: racisme en het categoriseren van mensen. Niet overal ter wereld gebeurt dat op dezelfde manier. Door te begrijpen hoe dit historisch is ontstaan, kunnen we ons beter voorstellen dat het ook anders kan.

We nemen voor lief dat we de wereld op een bepaalde manier zien, dat we identiteit en onderlinge relaties indelen zoals we gewend zijn. Maar dat is maar één manier. Het kan ook anders.

De grenzen van tolerantie

De geschiedenis van Amerika is sterk beïnvloed door Europese kolonisatie. Hoe gingen grote denkers om met de vele verschillende culturen? Ze kwamen met het idee van tolerantie, als basis voor bondgenootschap en solidariteit. 'Uit velen, één' - een mooi idee, maar de praktijk is vaak het tegenovergestelde. Kunnen beide perspectieven tegelijk waar zijn?

Volgens Simran is het idee 'Uit velen, één' niet groot genoeg. Het lukt niet om volledige eenheid te bereiken door simpelweg verschillen te accepteren. In plaats daarvan pleit hij voor een andere benadering: 'Door eenheid ontstaat verscheidenheid.' Niet beginnen bij de individuele identiteit en hopen op harmonie, maar beginnen bij verbondenheid. Verschillen zijn geen obstakels.

Verbondenheid als uitgangspunt

Terug naar zijn dochter: we doen dit al. We weten dat het waar is. Liefde binnen gezinnen is onvoorwaardelijk - hij houdt sowieso van zijn dochter, ook als ze andere keuzes maakt. In onze diepste relaties passen we dit principe al toe: we houden van elkaar, zonder voorwaarden.

De vraag die Simran vaak krijgt: "Maar hoe kan ik liefde voelen voor mensen die mij niet accepteren?" Zijn antwoord: waarom begin je bij het obstakel? Begin bij de relaties waarin je al verbonden bent. Oefen daar, totdat het vanzelf breder wordt.

Zijn boodschap is helder: echte verbondenheid begint bij het zien van verschillen als een natuurlijke, waardevolle uiting van een gedeelde menselijkheid.

Verantwoording: voor dit verslag heb ik ChatGPT alleen gebruikt voor het structureren van mijn eigen aantekeningen.