Door GERARD DIELESSEN
Op de tweede dag van SXSW25 werd de roze olifant hardhandig van het festival verjaagd. Terwijl op de eerste dag in de diverse sessies nog omslachtig werd omgegaan met de nieuwe Amerikaanse politieke werkelijkheid, was dat op dag twee niet het geval.
De bekende Amy Webb van de Future Today Strategy Group was tijdens haar jaarlijkse presentatie glashelder. Op het grote scherm achter haar een levensgrote foto van Elon Musk met een motorzaag in zijn handen. Zij: ‘He Who Shall Not Be Named’, waarmee de toon was gezet. Een paar jaar geleden werd Musk tijdens SXSW nog binnengehaald als de Grote Verlosser. Het briljante Tech talent die de wereld transparanter, inclusiever, eerlijker en mooier zou maken. Daar denkt Amy Webb, en met haar vele anderen in Austin en ver daarbuiten inmiddels wel anders over.
Ook tijdens de zeer interessante paneldiscussie ‘Courage Over Chaos: Local Resiliance to Combat Instability werd de regering Trump niet gespaard door de burgemeesters Jim Ross (City of Arlington), Sharetta Smith (City of Lima) en Aftab Pureval (City of Cincinatti).
“Onder burgemeesters gaat het gezegde dat er eigenlijk drie partijen zijn: Democraten, Republikeinen, en burgemeesters,” merkte Aftab Pureval droogjes op. “De effectiefste burgemeesters zijn dan ook pragmatisch in plaats van partijdig. Als burgemeester ben je de morele stem van je gemeenschap – je kunt niets verdoezelen of anderen de schuld geven. Alles is jouw verantwoordelijkheid, ook als het niet jouw schuld is.”
Misinformatie
Het burgemeesterstrio ergert zich aan het verspreiden van mis- en desinformatie vanuit Washington. Dat werd wel duidelijk. “Valse verhalen verspreiden zich vandaag razendsnel en treffen juist burgemeesters op lokaal niveau,” waarschuwde Updegrove. Een schrijnend voorbeeld speelde zich afgelopen zomer af in Ohio: tijdens een presidentieel debat zinspeelde oud-president Donald Trump op een racistische complottheorie als zou een groep Haïtiaanse immigranten in Springfield huisdieren stelen en opeten. Binnen de kortste keren werd het rustige Springfield – een stadje van 60.000 inwoners – landelijk mikpunt van politieke hysterie. Prominente figuren als senator J.D. Vance, Elon Musk en Ted Cruz bliezen het verhaal verder op social media op, ondanks herhaalde ontkenningen van lokale bestuurders en de Republikeinse gouverneur van Ohio, Mike DeWine, die de geruchten als “complete rotzooi” bestempelde.
Rustig blijven, veerkracht tonen en de komende drie-en-een-half jaar ‘overkomen.’ Dat is hun devies. In de afgelopen 60 jaar zijn burgemeesters geconfronteerd met een reeks nieuwe uitdagingen die hun rol aanzienlijk hebben veranderd. Dat realiseren de burgemeesters zich maar al te goed. Het vertrouwen in de overheid van het Amerikaanse publiek is drastisch gedaald van 72% naar slechts 22%, wat het moeilijker maakt om effectief beleid te implementeren. Dat zal in Nederland niet veel anders zijn. Daarnaast zorgt de toegenomen politieke polarisatie voor spanningen binnen gemeenschappen. Klimaatverandering en de daarmee samenhangende natuurrampen vereisen nu meer aandacht en voorbereiding van lokale bestuurders. De snelle verspreiding van desinformatie, vooral via sociale media, vormt uiteraard ook een grote uitdaging voor het behouden van een goed geïnformeerde bevolking. Economische ongelijkheid is een groeiend probleem dat om complexe oplossingen vraagt. Bovendien is het waarborgen van de openbare veiligheid en het opbouwen van goede relaties tussen wetshandhavers en diverse gemeenschappen ingewikkelder geworden.
Om desinformatie tegen te gaan, zetten lokale leiders verschillende strategieën in, zo bleek uit de paneldiscussie. Ze leggen de nadruk op directe communicatie met inwoners, waarbij ze toegankelijk en aanwezig zijn. Transparantie en authenticiteit zijn cruciaal; leiders erkennen het als ze niet alle antwoorden hebben. Ze verspreiden informatie via verschillende kanalen om een breed publiek te bereiken. Actieve betrokkenheid bij de gemeenschap, zoals tijdens 'burgemeestersavonden', helpt bij het direct aanpakken van misvattingen. Door een vertrouwd figuur in de gemeenschap te worden, kunnen burgemeesters de impact van desinformatie verminderen. Sommigen maken gebruik van adviesraden met diverse leden om verschillende perspectieven te begrijpen en gerichte zorgen aan te pakken.
Deze lokale leiders benadrukten daarnaast het belang van veerkracht, vooral in reactie op de uitdagingen tijdens de regering Trump. Ze toonden zich vastberaden om verdeeldheid te overwinnen en gemeenschapswaarden te behouden, met name op het gebied van diversiteit, gelijkheid en inclusie. Ze passen zich aan en zoeken naar alternatieve oplossingen wanneer federale steun ontbreekt. Hun focus ligt op sociale veiilgheid, basisdiensten en het versterken van de gemeenschapszin. Ze werken actief aan het verstrekken van accurate informatie om desinformatie tegen te gaan. Burgemeesters zetten zich sterk in voor inclusiviteit en beschouwen dit als fundamenteel voor de identiteit en toekomst van hun steden. “Hoe in hemelsnaam moet ik burgemeester zijn van de meest diverse gemeenschap in Texas zónder gelijke kansen te bieden aan ál mijn inwoners?”, verzuchtte Jim Ross. Hij benadrukte dat het belangrijk is om In een gepolariseerd politiek klimaat te streven naar een niet-partijdige benadering van bestuur, gericht op praktische oplossingen voor lokale problemen. Hear hear.
De roze olifant
Terug naar het begin van dit blog. De roze olifant. Die mag dan wel zijn verdreven op dag twee van SXSW25, toch is het jammer dat er geen vertegenwoordigers zijn van de grote Tech bedrijven, zoals Meta, Google, Amazon etc. Voor het andere geluid. Voor een evenwichtige discussie. Ook zijn er niet of nauwelijks vertegenwoordigers van de grote networks en van de bekende kranten. Allemaal kijken ze kennelijk liever even de kat uit de boom.
En dat vind ik jammer. Zelfs schadelijk voor het behoud van een volwassen democratie. Wat dat betreft had een van de burgemeesters wat mij betreft hartstikke gelijk toen hij stelde dat Amerika groot is geworden op basis van ‘samenwerking en het sluiten van compromissen.’ Een belangrijk universeel uitgangspunt, dat in deze tijden helaas in onbruik is geraakt. Dat zouden we met z’n allen toch weer snel moeten repareren.